Alom aanwezige pornografie, hardnekkige taboes, vrouwelijk genot dat nog steeds onzichtbaar is: voor Emilie Peetrons, psychologe en seksuologe in de Iris Ziekenhuizen Zuid, is het hoog tijd om bepaalde opvattingen te doorbreken. "Seksualiteit is een onderdeel van de gezondheid. Er niet over praten, is jongeren alleen laten met pornografie, vrouwen hun recht op genot ontnemen... en mannen onderbrengen in prestatiestereotypen," waarschuwt ze.
Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Seksuele Gezondheid hebben wij haar enkele vragen gesteld.
Seksuele gezondheid, veel meer dan alleen seks
« Seksuele gezondheid beperkt zich niet tot seksuele betrekkingen of niet ziek zijn », herhaalt ze. Het omvat fysiek, emotioneel, mentaal en sociaal welzijn in verband met seksualiteit: respect, toestemming, verlangen, genot, identiteit, preventie en toegang tot gepaste zorg. »
Deze door de Wereldgezondheidsorganisatie omschreven aanpak maakt van seksualiteit een pijler van de volksgezondheid. Wanneer seksualiteit wordt verwaarloosd of taboe is, kan dit ernstige gevolgen hebben: isolement, psychisch lijden en seksueel geweld zonder gevolg.
Jongeren op de voorgrond
Het stokpaardje van Emilie Peetrons: preventie bij jongeren.
Vandaag wordt een op de drie kinderen onder de 12 jaar blootgesteld aan pornografische beelden. « Hoewel jongeren weten dat het niet de realiteit is, registreert hun brein onbewust deze praktijken en beïnvloeden ze hun visie op seksualiteit. Ze gaan nabootsen wat ze zien », legt ze uit. Resultaat: « een vertekend beeld, met gewelddadige, mensonterende scènes gericht op prestatie en dominantie, waarbij toestemming vaak vaag of onbestaand is. »
Het is dus essentieel om het stilzwijgen te doorbreken en jongeren te begeleiden in de ontdekking van een respectvolle en ontluikende seksualiteit. « We kunnen er al heel vroeg mee beginnen, door te praten over respect voor het lichaam, emoties, liefde en menselijke relaties. Dit geeft hen een stevige basis en beschermt hen beter tegen seksueel geweld », benadrukt ze.
Het is ook belangrijk om te onthouden dat goede seksuele voorlichting helpt bij het voorkomen van seksueel misbruik. Dit is een pijnlijk, maar noodzakelijk onderwerp: seksueel geweld blijft een plaag in onze samenleving. Hoewel de #MeToo-beweging heeft bijgedragen aan het doorbreken van het stilzwijgen, blijven veel kinderen en jongvolwassenen slachtoffer. Voorlichting geeft hen de middelen om dit soort geweld te herkennen, ermee om te gaan en zich vrij uit te spreken.
Emilie Peetrons raadt ouders ook aan om te vertrouwen op geschikte hulpmiddelen, zoals het boek van G. Brassine “Prévenir, détecter et gérer les abus sexuels subis par les enfants”. Dit boek biedt een gezonde en proactieve aanpak om met kinderen over seksualiteit te praten, en hoe men misbruik kan voorkomen, herkennen en aanpakken. Een waardevolle gids om kinderen te helpen zichzelf te beschermen en veilig op te groeien.
Opnieuw plaats maken voor genot, vooral bij vrouwen
Een ander centraal thema is genot, dat te vaak ontbreekt in uitwisselingen over seksuele gezondheid, vooral als het om vrouwen gaat.
« De clitoris, een orgaan dat uitsluitend bestemd is voor vrouwelijk genot, werd gedurende eeuwen uit anatomieboeken geweerd. Het verscheen pas in 2017 opnieuw in een wetenschappelijk correct schema! », herinnert ze ons.
Tot op heden weet een vrouw op drie niet wat een orgasme is. Een realiteit die de hardnekkigheid van het taboe rondom vrouwelijk genot aantoont.
« Praten over vrouwelijk genot betekent afstappen van een visie die gericht is op penetratie en mannelijk verlangen. Het geeft vrouwen de kans om hun lichaam beter te begrijpen, zichzelf de ruimte te geven om te ontdekken en de kwaliteit van hun seksuele leven te verbeteren », bevestigt ze.
Durf erover te praten, raadpleeg zo nodig een professional
« Seksualiteit is een integraal onderdeel van onze gezondheid en menselijkheid. Het verdient om zonder oordeel besproken te worden », besluit Emilie Peetrons.
Als het moeilijk blijft om over deze onderwerpen te praten, kan professionele begeleiding helpen.
Om een erkend seksuolo(o)g(e) te vinden, raadpleeg de website van de Vlaamse Vereniging voor Seksuologie: https://www.seksuologen-vlaanderen.be/doorverwijsgids