Als we het over dementie hebben, denken we vaak meteen aan Alzheimer. De realiteit is echter genuanceerder. Dementie is geen ziekte op zich, maar een klinische toestand: een verlies van autonomie veroorzaakt door de aftakeling van de cognitieve vermogens. Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van dementie... maar zeker niet de enige.
De eerste tekenen herkennen
Vergeten waar men zijn sleutels heeft gelaten of soms naar een woord moeten zoeken, overkomt iedereen en hoort bij het normale verouderingsproces. Het volgende moet wel een alarmbel doen rinkelen?
- herhaaldelijk recente gebeurtenissen vergeten,
- disoriëntatie (in tijd en ruimte),
- taal-, stemming- of gedragsstoornissen,
- moeite met dagelijkse handelingen (medicatie, financiën, maaltijden bereiden, ...).
Wanneer deze problemen het dagelijks leven echt verstoren of de omgeving zich er zorgen over maakt, is het tijd om een arts te raadplegen.
Meer dan het geheugen
Dementie treft niet alleen het geheugen. Spraak, het herkennen van gezichten of voorwerpen, het vermogen om te organiseren of plannen, ... alles kan worden aangetast. Daarnaast kunnen gedragsstoornissen (apathie, ontremming, agressie), stemmingsstoornissen (angst, depressie) of slaapproblemen optreden.
Een familiale beproeving
« Dementie heeft niet alleen een impact op de patiënt », benadrukt de dienst geriatrie. Voor de familie is het een ware lijdensweg: van onbegrip tot ontkenning, en vervolgens aanpassing, vermoeidheid, schuldgevoel en soms de noodzaak om moeilijke beslissingen te nemen. In de gevorderde stadia worden de rollen omgekeerd: het kind wordt de ouder.
Daarom moeten familie en naasten absoluut bij de zorg betrokken worden. Niet alleen om geïnformeerd en getraind te worden, maar ook om beroep te kunnen doen op psychologische ondersteuning, praatgroepen of concrete hulp (dagopvang, thuiszorg, …). Want de mantelzorgers ondersteunen, betekent ook de zieke verzorgen.
En in de Iris Ziekenhuizen Zuid?
Ons ziekenhuis biedt een multidisciplinair traject in de geriatrische dagkliniek: raadpleging, diagnose, advies, en behandeling indien nodig, maar ook nauwe opvolging en een gezamenlijke beschouwing over het thuis blijven wonen of de eventuele opname in een zorginstelling. De huisarts wordt hierbij steeds betrokken.
Voorkomen is mogelijk
Hoewel er vandaag geen wondermiddel bestaat, kunnen goede leefgewoonten (lichaamsbeweging, evenwichtige voeding, controle van cardiovasculaire risicofactoren) het risico op dementie verlagen en de evolutie ervan vertragen.
Een boodschap om te onthouden: Dementie wist niet alleen herinneringen uit, het ontwricht complete levens. Luisteren, begrip en steun aan zowel de patiënten als hun naasten blijven ons beste wapen.